Toplam Kalite Yönetimi Nedir? Ne İşe Yarar?

Toplam Kalite Yönetimi (TKY), organizasyonlar için son derece önemli bir kavramdır. Özellikle müşteri kitlesine sahip olan ve belli bir kitleye hitap eden kuruluş/şirketlerin üzerinde durması gereken süreçlerden biridir. Pazarda aynı ürünü sunan firmaların birbirlerinden farklılaşmasını sağlar ve bir şirketin rakiplerine kıyasla öne çıkmasına neden olur.

Toplam Kalite Yönetimi Nedir?

Toplam Kalite Yönetimi (Total Quality Management), bir organizasyonun yönetimi ve çalışanları tarafından benimsenen bir anlayıştır. Bu anlayış, genel anlamda sarf edilen bir çabayı ifade eder. Bu çabanın nedeni müşteri memnuniyeti sağlamak ve müşterileri organizasyona çekmektir. TKY, kısa vadeli planlanan bir organizasyonel süreç değildir; uzun vadelidir ve geleceğe dair birtakım hedefleri içerir.

Toplam Kalite Yönetimi tanımında “kalite” sözcüğünün önemli bir yeri vardır. Bu nedenle TKY’yi tanımlamak için önce “kalite”nin ne demek olduğuna bakmak gerekir. Kalite, bir ürün veya hizmetin üstünlüğüne veya başarısızlığına işaret eden bir parametreyi ifade eder. Bir ürün veya hizmeti diğerlerinden ayıran en temel faktördür. Her işte önemli bir rol oynayan kalite kavramı, işletmelerin uzun ve kısa vadeli olacaklarını belirler.

TKY’nin Tarihi

Toplam Kalite Yönetimi kavramı, ilk olarak ünlü girişimci Henry Ford tarafından kullanılmıştır. 1926 yılında yayınladığı kitabında Toplam Kalite Yönetimi kavramından söz eden H. Ford, bu konuya ilk değinen kişi olarak bilinmektedir. Fakat o dönemde iş hayatında çok da önemsenmeyen TKY, gelişimini Edwards Deming, Armand Feigenbaum ve Joseph Juran isimli mühendislere borçludur. 1940’lı yıllardan itibaren kullanılmaya başlayan Toplam Kalite Yönetimi kavramının günümüzdeki temelleri Japonya’da atılmıştır. (Bazı kaynaklar “Toplam Kalite” kavramının ilk kez 1969 yılında Armand Feigenbaum’ın yayınladığı bir makalede geçtiğini ifade eder)

Toplam Kalite Yönetiminin Gelişim Süreci Ve Ülkemize Girişi

Kalite yönetimi kavramı, TKY’yi geliştiren ekip içinde yer alan ABD’li bilim insanı Edwards Deming tarafından yaygınlaştırıldığı bilinmektedir. Bu kavramın gelişim sürecinde Edwards Deming’in Japon yöneticilere istatistiksel yönetim ve kalite kontrol sürecini öğretmesi önemli bir rol oynamıştır. 1950’li yıllardan itibaren Toplam Kalite Yönetimi anlayışı tam anlamıyla Japonya’da uygulanmaya başlamıştır.

Toplam Kalite Yönetimi anlayışını organizasyonlarında kullanan Japon yöneticilerin başarısı batılı devletlerin dikkatini çekmiştir. 1980’li yıllardan sonra ise ABD ve Avrupa devletleri, bu süreci kendi operasyonlarında uygulama kararı aldı. Toplam Kalite Yönetimi anlayışının uluslararası hale gelmesi ise ABD’de geliştirilen Malcolm Baldridge Ulusal Kalite Ödülü isimli bir değerlendirme sistemi ile oldu. Bu ödül ile bir puanlama sistemi inşa edildi ve organizasyonların kalite yönetimindeki başarıları somut bir hale gelmeye başladı.

Malcolm Baldrige Ulusal Kalite Ödülü, şirketler için büyük bir prestij anlamına geliyordu ve 1989 yılından sonra bu ödülü kazanmak isteyenler kuruluşlar TKY ilkelerini operasyonlarına dahil etti. Böylece Toplam Kalite Yönetimi, dünya çapında işletmelerin başarı grafiğini yükselten bir parametre haline geldi.

Toplam Kalite Yönetimi’nin Türkiye’de yayılım süreci ise 1990 – 1995 yılları arasında başladı. Özellikle TUSİAD’ın bu anlayışı Türkiye’de yayma çabaları önemli bir rol oynadı. Daha sonra 1998 yılında İstanbul Sanayi Odası yayınladığı bildiride, Türkiye’de araştırmaya katılan 150 kuruluşun TKY ilkelerini kurduğunu ya da kurmak üzerine oldukları belirtildi. Böylece 2000 yılından itibaren TKY kavramı ve ilkeleri, ülke genelindeki organizasyonların önemli bir parçası oldu.

TKY'nin Özellik ve İlkeleri Nelerdir?

TKY, temel anlamdan müşteri odaklı operasyonel bir süreç olarak kabul edilir ve amacı iş faaliyetlerini her zaman daha kaliteli hale getirmektir. Buna ek olarak üretimin yapılması için yürürlükte olan prosedürlerin kalitesini yükseltmeye yönelik hedefleri de kendi anlayışında barındırır.

ISO 9000:2000´e göre kalite yönetim sistemi ise, kaliteyle ilgili, organizasyonu yönlendiren ve kontrol eden yönetim sistemidir. Bu bağlamda ISO 9000 standardı, TKY düzeyinde mükemmel memnuniyeti sağlama yolunda, izlenmesi ve oluşturulması gereken bir sistemdir.

Toplam Kalite Yönetiminin Faydaları Neler?

Bir organizasyonda Toplam Kalite Yönetimi anlayışı ilkelerine bağlı kalındıktan sonra açığa çıkan faydaları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:

• İş faaliyetlerini iyileştirir ve kuruluşların gelişimine katkı yapar.
• Organizasyon içindeki kalite bilincini artırır ve yapı içindeki her sürecin iş kalitesini olumlu hale getirir.
• İşletmelerin rekabet konumunu güçlendirir.
• Değişen piyasa koşullarına uyumlu olma imkanı verir.
• Yenilikçi ve gelişim odaklı süreçlerin kurulmasını sağlayarak verimli bir düzen oluşturur.
• Çevresel koşullara ve hükümet düzenlemelerine hemen adapte olmayı sağlar.
• İş güvenliğini artırır; kusurların ve israfın olmasını önler.
• Daha düşük harcamalar ile daha iyi maliyet yönetimi inşa eder.
• Müşteri sadakatini artırır ve müşteri memnuniyetini sağlar.
• Çalışanların moral ve motivasyonunu yükselterek pozitif bir kurum kültürü yaratır.

Toplam Kalite Yönetimi: Müşteri Memnuniyeti ve Güçlendirilmiş Kalite Anlayışı

Toplam Kalite Yönetimi, genel organizasyonel yönetim içinde yapılandırılmış, sonuç odaklı bir yaklaşımdır. Sürecin odak noktası, iç uygulamaların mütemadiyen iyileştirilmesi aracılığıyla kuruluş ve işletmelerin mal/hizmet çıktılarını daha kaliteli hale getirmektir.

TKY yaklaşımının bir parçası olarak standartlar belirlenebilir; bu standartlar dahili öncelikleri ve hali hazırda yürürlükte olan endüstri standartlarını yansıtabilir.

Sonuç olarak TKY, müşteri odaklı olma adına ve kurum imajını güçlendirme hedefini sonuçlandırmak için benimsenen kalite yönetim anlayışıdır. Uluslararası anlamda ve farklı ölçekli kuruluşlar için geçerli olan kalite yönetim yaklaşımı, organizasyonların uzun vadeli olmalarında oldukça belirleyici bir etkendir.