Patent Nedir, Patent Başvurusu Nasıl Yapılır?

Bu yazımızda patent nedir, ücretsiz olarak patent sorgulaması nasıl yapılır ve patent ücretleri hakkında genel bilgiler vereceğiz.

Ancak acaba ürününüz için daha önce patent alındı mı? Nasıl sorgulatabilirsiniz? Bu soruya cevap vermeden önce patent nedir, nasıl alınır? Biraz ondan bahsedelim.

Patent Nedir?

Patent; bulduğunuz ürünün, buluşun her türlü kullanım, isim haklarını size bağlayan bir belgedir. Türk Patent Enstitüsü (TPE) tarafından verilir.

Üçüncü kişiler buluşunuzu piyasaya sürmek veya ismi kullanmak isterlerse sizden izin almaları gerekir. İzinsiz marka kullanım sonucunda ise yasal yaptırımlara gidebilirsiniz.

Patent niçin alınır, ne işe yarar?

Patent almak, belki de en iyi iş stratejisi olabilir. Çünkü hayata geçirilen fikrin ve projenin uzun vadede nasıl bir hal alacağını kestirmek güç olabilir. Öte yandan patent almak zaman ve paradan tasarruf etmenize imkan verebilir; buna ek olarak da fikrinizin başkası tarafından ele geçirilmesini de engelleyebilir.

Patent önemlidir çünkü icadınızı korumaya yardımcı olabilir. Özgünlüğüne, pratikliğine, uygunluğuna ve kullanışlılığına göre belirli özellikleri karşılayan herhangi bir ürünü, tasarımı veya süreci sizin lehinize koruma altına alır. Patent, size ait bir emeği bir çabayı uzun yıllar koruyabilir; bu süre bazen 20 yıldır, bazen daha da fazladır.

Patent Çeşitleri Nelerdir?

Patentler 3’e ayrılır; patent türleri aşağıdaki gibidir:

• İncelemeli Patent: Bu patent türünde öncelikle buluşa dair yayınlanan bir rapor söz konusudur. Süreci başlatan rapor ve analiz işlemidir. Bu analiz sürecinde buluşun orijinalliğine ve özgünlüğüne bakılır; ayrıca pratik hayatta bir karşılığı olup olmadığı da kontrol edilir. İncelemeli patentin önemli özelliği, farklı kişilerin buluş hakkında itiraz etme hakkı vardır. Örneğin bir mucit, incelemeli patent almak için yetkili makama başvuru yaptığında 6 aylık itiraz süresini beklemek zorundadır. Bu 6 ay içinde buluşa yöneltilen itirazlar değerlendirilir. Eğer buluş yeteri kadar özgün ve kullanıma uygunsa patent verilir. İncelemeli patentin geçerlilik süresi 20 yıldır.
• İncelemesiz Patent: İncelemesiz patent alma kriterleri de tıpkı incelemeli patent ile aynıdır. Yani buluşun özgünlüğünü ve uygulanabilirliğine dikkat edilir. Fakat incelemeli patent türünde olduğu gibi kapsamlı bir araştırma süreci bu patent türünde yoktur. İncelemesiz patent, az önce bahsettiğimiz incelemeli patente göre daha kısa sürelidir. Bir kişi, buluşuna incelemesiz patent almak istiyorsa geçerli olan süre 7 yıldır.
• Faydalı Model: En yaygın patent türü olan faydalı model patenti yeni ve faydalı olan süreçleri, madde bileşimlerini, makineleri ve imalatçıları kapsar. Süreçler, genellikle endüstriyel veya teknik süreçleri ihtiva eden eylemleri veya yöntemleri ifade eder. Bu patent modelinde ekseriyetle araştırma ve inceleme yapılmaz. Buluş sahibinin patent başvurusundan sonra 18 aylık bir itiraz süreci başlar. Bu sürecin sonunda uygunluk koşulları oluşursa, buluş sahibine 10 yıl süre boyunca kullanım hakkı verilir.

Patent Başvurusu Nasıl Yapılır?

Patent başvurularını kabul eden kurum, Türk Patent Enstitüsü’dür. Kişi veya kurumlar, başvuru ücretleri ile birlikte başvuru dilekçesini patent enstitüsüne teslim etmelidir.

Dilekçe ve hazırlık aşamasında olması gereken bilgiler şunlardır:

1. Buluşun Tanımı: İlk aşamada buluşun tanımına ve üzerinde nasıl çalışmalar yapıldığına dair bilgiler yer almalıdır.
2. Tarifname: Buluşun ne işe yaradığı hakkında bilgi verilir. Bu kısım, patent hazırlık sürecinin en önemli aşamalarından biridir. Eğer sizin buluşunuza benzeyen başka bir icat varsa buluşunuzun farkını detaylı bir şekilde anlatmanız gerekir. Bu bölümde buluşunuzun ayırıcı özelliğini ve neden özel olduğunu dikkatlice raporlamanız gerekir.
3. Teknik Resim: Buluşunuzu tüm parçalarıyla kağıt üzerinde çizeceğiniz bölümdür.
4. İşlemler: Bu bölümde buluşunuzun hangi açılardan özgün kalmasını istediğinizi açıklamanız gerekir. Kopyalanmasını istediğiniz kısımları ileterek buluşunuzun özgünlüğünü koruma altına alabilirsiniz.
5. Belge ve Evrak: Son olarak Türk Patent Enstitüsü tarafından istenen tüm dokümanları hazır hale getirmelisiniz. Bu işlemleri tamamladıktan sonra patent başvurusunda bulunabilirsiniz.

Patent Başvurusunda Ücret Aralığı Nedir?

Araştırma yaptınız ve buluşunuzun patent almak için uygun olduğuna karar verdiniz. Peki, başvuru için ne kadar ödeyeceksiniz?

Başvuru ücretleri patent almak istediğiniz buluşunuzun sınıfına göre değişkenlik gösterir. Profesyonel bir firma desteği ile başvuruda bulunmak isterseniz, başvuru ücretine ek olarak aldığınız profesyonel danışmanlık hizmet ücreti de ödemeniz gerekir. Net olarak ödemeniz gereken tutarı hizmet aldığınız danışmanlık firması belirleyebilir.

Patent Nasıl Sorgulanır?

Patent sorgulama işlemi ücretsizdir. Şuradan patent sorgulamasını yapabilirsiniz. Sayfaya girdikten sonra kullanmak istediğiniz isim, ürün sınıfı gibi bilgileri doldurmanız yeterli olacaktır.

Patent Sınıfları Neler?

Listenin tamamı ve NICE sınıflandırması için patent resmi sitesi olan TPE’nin şu sayfasından ulaşabilirsiniz.

30.12.2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Marka Tescil Başvurularına Ait Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğine şuradan ulaşabilirsiniz

Eğer kafanız karışırsa ya da ben uğraşmak istemiyorum derseniz, patent başvuruları konusunda hizmet veren pek çok danışmanlık firması var. Başvuruda bulunmak isterseniz bu firmaların birinden profesyonel hizmet alabilirsiniz.

Danışmanlık firmaları patent başvurularını gerçekleştirmenin yanı sıra, buluşunuzun patent alıp alamayacağına dair de ön bilgilendirme yapabilirler. Detaylı bilgi almak için lütfen bizimle iletişime geçin.

Patentte korunamayacak durumlar neler?

İyi bir fikrin patentle korunma hakkı her zaman vardır; ancak bazı fikir ve buluşlar patent ile koruma altına alınamaz.

Şimdi patentte korunamayacak durumlara göz atalım:

• Doğada bulunan ancak şu ana kadar ortaya çıkmamış durumlar patentlenemez. Ancak doğada bulunan bir olayın veya nesnenin canlı hayatına sağladığı katkıyı keşfetme fikri patentlenebilir.
• Soyut olan ve zihinde gerçekleşebilen olgular patent alamaz. Ancak insan zihninde gerçekleşen bir işlemi yapan bir makine patent alabilir. Örneğin bir matematik işleminin nasıl yapıldığı patentlenemezken; bu işlemi yapan bir yapay zeka patentlenebilir.
• Yalnızca bir bilgisayar programı da patent alamaz. Ancak bilgisayar programı aracılığıyla günlük hayatta bir fayda sağlanırsa bu durum patentlenebilir.
• Sanat eserleri de patent alamayan yaratılar arasındadır. Ancak bir sanat eserini yapan bir makine patentlenebilir. (örneğin resim yapan bir makine/robot)
• Bitki çeşitleri, hayvan ırkları gibi canlı yaşamları patent alamaz. Canlı yaşamları, günümüzde ıslah kanunları ve farklı düzenlemeler ile koruma altındadır.
• İnsan ve hayvan vücuduna eklenerek tedavi edici cihaz ve malzeme gibi tıbbi unsur taşıyan yöntemler patent kapsamına dahil değildir.
• İnsan bedenine dair yapılan buluşlar da patent kapsamında yer almaz. Fakat insan bedeninden üretilen herhangi bir öge/buluş, hastalıkların tedavisinde olumlu sonuç veriyorsa patent alabilir.
• Canlı yaşamasına ve toplum sağlığına zarar verme ihtimali olan buluşlar da patentle koruma kapsamı dışında tutulmuştur. Örneğin ticari amaçla klonlamak ya da canlı yaşamına eziyet çektiren süreçlerin sonunda bulunan icatlar patentlenemez.

Patent aldıktan sonra izlenmesi gereken yol

Aldığınız belgenin belirli bir geçerlilik süresi vardır. Bu süre sonunda belge yenileme için tekrar başvurmanız gerekir. Belge geçerlilik süresi ürün sınıfınıza göre 7 yıl ile 20 yıl arasında değişkenlik gösterir. Patent başvurunuz için, buluşunuzun türüne göre teşvik almanız da mümkün. Ürününüzün teşvik için uygun olması halinde TÜBİTAK’a teşvik başvurusunda bulunabilirsiniz.

Patent başvurusu ile marka tescili birbirinden farklıdır

Patent başvurusu ve marka tescil başvurusu sık sık birbiri ile karıştırılıyor. Araştırmanızı yaparken bu duruma dikkat etmenizi öneriyoruz.

Marka tescil başvurusu ile ilgili detaylı bilgiyi almak için şuradan marka tescili adlı makalemize göz atabilirsiniz.